Câu hỏi: Chào luật sư, cho tôi hỏi tư vấn về thừa kế theo di chúc. Có bắt buộc phải lập di chúc tại nơi có bất động sản là di sản thừa kế? cụ thể như sau: Mẹ tôi có căn nhà đứng tên chủ sở hữu và hiện nay bà có ý muốn lập di chúc và nói tôi là người thực hiện một số nguyện vọng theo di chúc của bà sau khi bà mất, tôi xin hỏi tôi cần làm những thủ tục gì?
Căn nhà mẹ tôi đứng tên ở 1 quận tại Sài Gòn vậy tôi phải vào Sài Gòn để làm di chúc tại văn phòng công chứng hay tôi có thể làm ở Hà Nội được không vì tôi và mẹ tôi đang sống ở Hà Nội. Tôi xin chân thành cảm ơn.
Trả lời:
Thứ nhất, về vấn đề lập di chúc
Điều 625 Bộ luật dân sự 2015 quy định về Người lập di chúc như sau:
“1. Người thành niên có đủ điều kiện theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 630 của Bộ luật này có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình.
2. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi được lập di chúc, nếu được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.”
Điều 628 Bộ luật dân sự 2015 quy định về Di chúc bằng văn bản như sau:
“Di chúc bằng văn bản bao gồm:
1. Di chúc bằng văn bản không có người làm chứng.
2. Di chúc bằng văn bản có người làm chứng.
3. Di chúc bằng văn bản có công chứng.
4. Di chúc bằng văn bản có chứng thực.”
Như vậy, nếu mẹ bạn còn minh mẫn sáng suốt thì nên lập di chúc bằng văn bản tại văn phòng công chứng hoặc Ủy ban nhân dân để bản di chúc có giá trị pháp lý cao nhất.
Mẹ bạn có thể tự viết di chúc ở nhà hoặc liên hệ với các cơ quan đã nêu trên để đề nghị họ hỗ trợ về nội dung và hình thức của di chúc. Nếu mẹ bạn tự viết di chúc thì cần lưu ý về vấn đề nội dung của di chúc theo quy định tại Điều 630, Điều 631 Bộ luật dân sự 2015 về di chúc hợp pháp và nội dung của di chúc như sau:
“Điều 630. Di chúc hợp pháp
1. Di chúc hợp pháp phải có đủ các điều kiện sau đây:
a) Người lập di chúc minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc; không bị lừa dối, đe doạ, cưỡng ép;
b) Nội dung của di chúc không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội; hình thức di chúc không trái quy định của luật.
2. Di chúc của người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi phải được lập thành văn bản và phải được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý về việc lập di chúc.
3. Di chúc của người bị hạn chế về thể chất hoặc của người không biết chữ phải được người làm chứng lập thành văn bản và có công chứng hoặc chứng thực.
4. Di chúc bằng văn bản không có công chứng, chứng thực chỉ được coi là hợp pháp, nếu có đủ các điều kiện được quy định tại khoản 1 Điều này.
5. Di chúc miệng được coi là hợp pháp nếu người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng của mình trước mặt ít nhất hai người làm chứng và ngay sau khi người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng, người làm chứng ghi chép lại, cùng ký tên hoặc điểm chỉ. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày người di chúc miệng thể hiện ý chí cuối cùng thì di chúc phải được công chứng viên hoặc cơ quan có thẩm quyền chứng thực xác nhận chữ ký hoặc điểm chỉ của người làm chứng.
Điều 631. Nội dung của di chúc
1. Di chúc gồm các nội dung chủ yếu sau:
a) Ngày, tháng, năm lập di chúc;
b) Họ, tên và nơi cư trú của người lập di chúc;
c) Họ, tên người, cơ quan, tổ chức được hưởng di sản;
d) Di sản để lại và nơi có di sản.
2. Ngoài các nội dung quy định tại khoản 1 Điều này, di chúc có thể có các nội dung khác.
3. Di chúc không được viết tắt hoặc viết bằng ký hiệu, nếu di chúc gồm nhiều trang thì mỗi trang phải được ghi số thứ tự và có chữ ký hoặc điểm chỉ của người lập di chúc.
Trường hợp di chúc có sự tẩy xóa, sửa chữa thì người tự viết di chúc hoặc người làm chứng di chúc phải ký tên bên cạnh chỗ tẩy xóa, sửa chữa.”
Sau khi mẹ bạn lập di chúc thì có thể liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để công chứng, chứng thực bản di chúc.
Nếu mẹ bạn vì điều kiện sức khỏe không thể tự làm di chúc thì mẹ bạn có thể lập di chúc miệng.
Điều 629 Bộ luật dân sự 2015 quy định về di chúc miệng như sau:
“1. Trường hợp tính mạng một người bị cái chết đe dọa và không thể lập di chúc bằng văn bản thì có thể lập di chúc miệng.
2. Sau 03 tháng, kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn, sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên bị hủy bỏ.”
Di chúc miệng phải đáp ứng được quy định tại ĐIều 629 đã nêu trên đồng thời phải đáp ứng được quy định tại Khoản 5 Điều 630 Bộ luật dân sự 2015.
Thứ hai, về địa điểm lập di chúc
Điều 42 Luật công chứng quy định về phạm vi công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản như sau:
“Công chứng viên của tổ chức hành, nghề công chứng chỉ được công chứng hợp đồng, giao dịch về bất động sản trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương nơi tổ chức hành nghề công chứng đặt trụ sở, trừ trường hợp công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản là bất động sản và văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền đối với bất động sản.”
Như vậy, căn cứ theo quy định này mẹ bạn có thể lập di chúc tại văn phòng chứng tại Hà Nội mà không cần phải lập tại Sài Gòn.
Để được hỗ trợ thêm xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY TNHH HOÀNG MINH LUẬT
Điện thoại : 0912.527.089
Website: http://hoangminhluat.com/
Email: [email protected]
Địa chỉ: Số 91, ngõ 12 phố Đào Tấn, P.Cống Vị, Q.Ba Đình, TP.Hà Nội